Từ thời xa xưa vừng đen đã được tôn vinh là một loại thực phẩm cao cấp, có tác dụng cường thận và chống lão suy.Danh y Đào Hoằng Cảnh gọi vừng đen là “cự thắng tử” vì cho rằng, đó là loại hạt có thể mang lại thắng lợi lớn về mặt sức khỏe (cự = lớn, thắng = thắng, tử = hạt).
Đông y coi vừng đen là một vị thuốc bổ, có vị ngọt, tính bình; vào các kinh can, thận, phế và tỳ. Có tác dụng cường thận, nhuận ngũ tạng, đại bổ can thận, chống lão suy, làm đen râu tóc,... Thường dùng chữa các chứng suy nhược như tóc bạc sớm, huyễn vượng (hoa mắt chóng mặt do suy nhược), lưng gối đau mỏi, đại tiện táo bón...
Trong 100g hạt vừng đen có 21,9g protein (chất đạm); 61,7g lipit (chất béo); 7,3g gluxit (chất đường bột), 660 kcalo nhiệt lượng; 564mg canxi; 368g photpho; 50mg sắt; 0,85mg vitamin B1; 0,18mg vitamin B2; 7,3mg niacin; ngoài ra còn có acid folic, saccharose, pentose, hắc sắc tố... Đặc biệt, hàm lượng vitamin E trong hạt vừng rất lớn, đứng hàng đầu trong các loại thực phẩm, trong 100g vừng đen có tới 5,14mg vitamin E.
Vitamin E có tác dụng chống ôxy hóa, ngăn chặn sự phá hủy tế bào của các gốc tự do, cải thiện tuần hoàn máu, phòng trị bệnh xơ vữa động mạch và tai biến mạch máu não, làm chậm quá trình lão suy, tăng cường sự phân tiết của tuyến sinh dục và dịch vị, điều hòa trung khu thần kinh và dự phòng bệnh đục nhân mắt.
Các acid béo chưa bão hòa trong dầu vừng như linoleic acid, palmitic acid và lecithin có giá trị dinh dưỡng cao, rất dễ được cơ thể hấp thụ và lợi dụng, thích hợp với cả người cao tuổi và trẻ nhỏ. Đặc biệt chúng còn có tác dụng điều tiết lượng cholesterol trong máu, giúp cơ thể tiêu trừ những chất trầm tích trên thành động mạch và duy trì tính đàn hồi của huyết quản.
Niacin (nicotinic acid) có tác dụng xúc tiến quá trình trao đổi chất trong tế bào, duy trì tính đàn hồi của huyết quản, tăng cường chức năng vị tuần hoàn của máu, phòng trị bệnh sạm da, da khô và viêm khoang miệng.
Các nghiên cứu hiện đại còn cho thấy: Đối với các chứng bệnh viêm thần kinh mạn tính và tăng huyết áp, sử dụng vừng đen lâu dài có tác dụng trị liệu nhất định. Vừng đen cũng là một loại thuốc có tác dụng làm đông máu, có tác dụng điều trị nhất định đối với bệnh do giảm tiểu cầu.
Một số món ăn bài thuốc từ vừng
Cháo vừng:Vừng đen 6g sao thơm để riêng, gạo tẻ 30g, cho vào nồi thêm nước nấu thành cháo. Khi cháo chín cho vừng vào khuấy đều, thêm chút đường cho vừa khẩu vị. Dừng làm món ăn điểm tâm buổi sáng. Có tác dụng bổ ngũ tạng, mạnh gân cốt, nhuận tràng và bổ sung vitamin E cho cơ thể.
Bột vừng trường thọ:Bột này uống lâu cơ bắp chắc nịch, da nhuận sáng, tai thính, mắt tinh, tuổi thọ kéo dài (từ sách Thái Bình thánh huệ phương của Vương Hoài An đời nhà Tống - Trung Quốc). Vào mùa xuân hoặc mùa thu lấy 10kg vừng đen rửa sạch, bỏ vào nồi hấp cách thủy một ngày sau đó phơi khô, tán thành bột mịn. Cho 15 lít nước đun sôi đổ bột vừng vào khuấy đều liên tục khoảng 1 giờ, bắc ra để nguội. Sau đó cho men rượu vào vừa đủ (khoảng 500g men rượu) như phương pháp ủ rượu thông thường, đem ủ sau hai ngày, lọc bỏ bã đun tiếp tới khi đặc sệt để nguội cho vào lọ gốm. Mỗi ngày ăn từ 10-20g, ngày ăn một lần.
Canh vừng giấm trứng gà:Vừng đen 30g, giấm ăn 30g, thêm lòng trắng một quả trứng gà, nấu thành món canh, ngày ăn hai lần. Có tác dụng chữa tăng huyết áp và làm giảm cholesterol trong máu.
Chi ma ngẫu phấn ẩm:Vừng đen, bột ngó sen, gạo tẻ, củ mài, đường kính trắng - tất cả liều lượng bằng nhau. Vừng đen, gạo tẻ và củ mài sao riêng cho chín, sau đó tán thành bột mịn; cuối cùng trộn đều với bột ngó sen và đường kính, cất vào lọ nút kín dùng dần. Mỗi lần uống khoảng 30-40g bột thuốc, hòa với nước sôi như pha sữa bột. Bột này có tác dụng bổ dưỡng cả về trí lực và thể lực đối với người già và trẻ nhỏ.
Chữa tóc khô, sớm bạc: Dùng vừng đen, hà thủ ô chế - hai thứ liều lượng bằng nhau, nghiền thành bột mịn, trộn với mật ong hoàn thành viên; mỗi lần uống 6g, ngày uống 3 lần sau bữa cơm.
Chữa tăng huyết áp, mỡ trong máu cao:Vừng đen 100g, hà thủ ô (chế) 80g, ngưu tất 50g, tất cả các vị sao chín, sấy khô, tán bột mịn, dùng mật ong làm thành viên bằng hạt ngô, ngày uống 30g, chia làm 3 lần.
Theo SK&ĐS
Nhận xét
Đăng nhận xét